Kanal Tedavisi Nedir?

Kanal tedavisi; Endodontik tedavi yani kanal tedavisi, birden çok nedenlerle iltihaplanan veya mikroorganizmaların yerleşmesiyle enfekte olan pulpa dokusunun çıkartılarak kanal boşluğunun temizlenmesi, şekillendirilmesi ve doku dostu kanal dolgu maddeleri ile doldurulması işlemidir. Bu işlemlerin hepsi , kanal tedavisi olarak tanımlanır. Kanal tedavisi çürük ya da çeşitli travmalar sonucu diş kökünün etkilendiği durumlarda uygulanan bir yöntemdir. Buradaki amaç diş kaybını önlemek, dişin normal fonksiyonlarını yerine getirerek çene kemiğinde aktif kalmasını sağlamaktır.

KANAL TEDAVİSİ HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?

Diş 3 ana tabakadan oluşmaktadır. Dişin en dışında mine ve onun altındaki dentin tabakası dişin sert yüzeylerini oluşturmaktadır. Dişin iç yüzeyinde ise dişi besleyen damarlar ve sinirlerin olduğu canlı pulpa tabakası bulunmaktadır. Diş çürüğü bütün bu tabakaları aşıp pulpaya kadar indiğinde dişte bir enfeksiyon gelişmektedir. Bu da pulpanın hasar görmesi buradaki sinirlerin ölmesi anlamına gelmektedir. Kanal tedavisi dişi kaybetmemek için yapılan bir tedavidir. Diş kayıpları o bölgenin aktifliğini yitirmesine ve çene kemiğinin erimesine yol açabilmektedir. Ayrıca diş kayıpları hastayı estetik, sosyal ve psikolojik açılardan olumsuz etkileyebilmektedir.  Pulpaya ve diş kökü kanallarına kadar ilerleyen enfeksiyonun neden olduğu çürüklerin temizlemesi, kanalların şekillendirilmesi ve ardından kanalın, hiçbir giriş yolu bırakılmayacak şekilde doldurulması işlemine kanal tedavisi denmektedir. Buradaki amaç diş kökünün ucundan ağız içine ve ağız içinden kök ucuna madde geçişini engellemektir. Çok ilerlemiş tablolarda enfeksiyon çene kemiğini de etkileyebilmektedir.

KANAL TEDAVİSİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Her diş pulpaya sahiptir ve kanal tedavisi her dişe uygulanabilmektedir. Dişe kanal tedavisi gerekip gerekmediğine diş hekimi çoğu zaman fiziksel muayene sonucu karar verebilmektedir. Röntgen teşhiste yardımcı olan diğer bir seçenektir. Röntgende dişin kaç kanallı olduğu ve kanalın uzunluğu tespit edilmektedir.

Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavi, duruma göre birden fazla seans gerektirecek çeşitli adımlardan oluşur. Bu adımlar şunlardır:

• Önce, ön dişin arka tarafında veya azı ya da küçük azı dişlerinin kuronunda bir delik açılır.
• Hastalıklı pulpa çıkarıldıktan sonra (pulpektomi) pulpa boşluğu ve kök kanalları temizlenir, genişletilir ve kanal dolgusu için şekillendirilir.
• Birden fazla seansa ihtiyaç varsa, seanslar arasında dişi korumak için kuronda açılan deliğe geçici dolgu yapılır.
• Daha sonra geçici dolgu çıkarılır ve pulpa boşluğu ve kanal kalıcı olarak doldurulur. Gutta percha (Güta Perka) adı verilen konik uçlu, kauçuk bir malzeme kanalların her birine sokulur ve genellikle simanla (yapışkanla) yerine yapıştırılır. Bazen, yapısal destek için kanalın içine metal veya plastik çubuk konulabilir.

Son adımda ise doğal görünümünü ve şeklini eski hale getirmek için dişin üzerine kuron kaplanır. Diş kırılmış ise, kuronu yerleştirmeden önce dişi onarmak için post uygulaması gerekebilir.

Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer

• Kanal tedavisi bazen bir seansta halledilirken bazen ise iki seansta çözülebilmektedir. Bunun nedeni, dişte oluşan çürüğe bağlıdır. Buna ek olarak nadiren kanal tedavisinin üç seansta tamamlandığı da görülebilmektedir. Bir kişinin kanal tedavisi yapabilmesi için endodontist veya diş hekimi olması gerekmektedir. Endodontistler de bir tür diş hekimidir. Diş hekimliğine ek olarak dişin pulpa katmanı ve diş siniri konusunda uzmanlıkları vardır.
• Kanal tedavisini yapılmasındaki ilk aşama, kök kanallarının nasıl bir durumda olduğunu görme hedefiyle röntgen çekilmesidir. Bu röntgen sayesinde çürük dişin etrafında herhangi bir kemik enfeksiyonu varsa bu da görülmektedir. Bu işlem tamamlandıktan sonra uzman doktor tarafından lokal anestezi yapılır. Lokal anestezi sayesinde diş ve çevresinde bulunan sinirler uyuştuğu için hasta herhangi bir acı hissetmez. Diş ve çevresi uyuştuktan sonra doktor tarafından dişin etrafındaki alana su geçirmeyen bir madde konulur. Bunun amacı, dişin ve çevresinin ıslanmasını engellemektir. Ardından dişin içerisinde enfeksiyon oluşan yere ulaşıp tedavi edebilmek adına dişe bir delik açılır. Dişin içerisinde oluşmuş olan enfeksiyon ve bakteriler o delikten girdirilen bir alet yardımıyla temizlenir. Buna ek olarak dişin içerisindeki sinir dokusu da alınır. Kanal tedavisini yapabilmek adına dişe açılan delik genişletilir. Dişte olan deliği genişletebilmek için, törpü gibi bir yapıya sahip alet kullanılır. Bu sayede dişe fazla zarar verilmez. Kanal tedavisinin bu aşaması, kanal eğeleme olarak adlandırılmaktadır. Eğeleme sırasında dişte herhangi bir sinir bulunmadığı için doğal olarak acı da hissedilmez. Bu tedavi esnasında ağızda kalan parçaları temizlemek amacıyla, ağza su ve sodyum hipoklorit bileşenleri aralıklarla dökülür. Böylece ağızda herhangi bir kalıntı oluşmasına izin verilmez. Kanal tedavisi tamamlandıktan sonra dişe açılan delik kapatılmalıdır. Fakat, bu konuda diş hekimleri ikiye ayrılmaktadır. Bir taraf dişteki deliğin aynı gün kapatılması gerektiğini savunurken diğer taraf deliğin geçici olarak kapatılması gerektiğini ve 1 hafta sonrasında herhangi bir sorun tespit edilmezse tamamen kapatılması gerektiğini söylemektedir. Dişteki deliğin kapatılması için bir çeşit kauçuk bileşiği kullanılmaktadır. Dişteki deliğin kapatılması, hem deliğin içerisine pis ve bakteri dolmaması için, hem de dişin güçlü yapısını koruyabilmesi açısından oldukça önemli bir konudur. Dişteki deliğin kapatılma işleminden önce deliğin içerisinin kuru olup olmadığı kontrol edilir. Bundan sonraki adım ise kanalın ne kadar derinliğe sahip olduğu ölçülür. Deliğin içerisine yerleştirilen kauçuk madde delikten taşıyorsa fazla kısımları kesilir. Bu kauçuk madde kanalın ana deliğini kapatır fakat, içeriye girecek olan sızıntıları engellemekte yetersiz kalacaktır. Bu sebeple çeşitli karışımlarla birlikte deliğin kapatılması sağlamlaştırılır.