Pedodonti Nedir?

Pediatrik diş hekimliği eski Amerikan İngilizcesiyle adı Pedodontidir. 1909’da Amerika Birleşik Devletleri’nde sadece pediatrik hastalara ayrılmış ilk diş hekimliği olarak kuruldu. Latince kökenli bir kelime olan Pedodonti, “çocuk dişleri” anlamına gelir. Pedodonti yani Çocuk Diş Hekimliği, 0-13 yaş arası çocukların süt ve daimi dişlerinin sağlıklı olarak korunması ve sorunların giderilmesini amaçlayan bir anabilim dalıdır. Pedodonti, bebeklik çağından itibaren çocukların öncelikli süt dişleri olmak üzere ağız-diş sağlığını ve çene-yüz bölgesi gelişimini takip ve tedavi eden, aynı zamanda koruyucu önlemleri de içinde barındıran diş hekimliği dalıdır.

Süt Dişleri Neden Önemlidir?

Süt dişleri çoğunlukla doğumdan sonraki 6. ayda sürmeye başlar ve toplam 20 süt dişi ortalama 2,5 yaşına kadar tamamlanır. Süt dişleri, daimi dişlere göre hem yapısal hem de anatomiksel farklılıklar göstermekte ve bu farklılıklar süt dişlerini çürüğe ve aşınmaya karşı daha dayanıksız kılmaktadır. Süt dişleri aynı zamanda kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için bulunduğu alanı korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişlerinin işlevlerinden en önemlisi çocuğun beslenmesi olsa da aynı zamanda konuşma, estetik ve arkasından gelecek daimi dişler için yer tutma görevleri de vardır. Eğer süt dişi erken çekilirse doğal olarak bu yer tutuculuk işlevide sona erer.

Pedodontist Kimdir?

Pedodonti diş hekimliği dalı ile ilgilenen hekimlere “pedodontist” denir. Pediatrik diş hekimliği, American Dental Association tarafından tanınan on diş uzmanlığından biridir. Diğer uzmanlıklar arasında diş halk sağlığı, endodonti, ağız ve çene patolojisi, ağız ve çene radyolojisi, ağız ve çene cerrahisi, ortodonti ve dentofasiyal ortopedi, periodontoloji ve protez yer alır. Pediatrik diş hekimliğinde uzmanlaşmak için, akredite bir lisansüstü uzmanlık programından ek derinlemesine eğitim alınmalıdır. Pediatrik diş hekimliği asistanlık programı 24 ay veya daha uzun olabilir. Sonunda, asistan diş hekimlerine, program türlerine bağlı olarak yüksek lisanslı veya yüksek lisanssız çocuk diş hekimliği sertifikası verilir. Pedodontistler Diş Hekimliği Fakültelerinde 5 yıllık lisans eğitimlerini tamamladıktan sonra Diş Hekimliği Fakültesi Klinik Bilimlerine bağlı Pedodonti Anabilim Dalında uzmanlık ya da doktora eğitimi almış diş hekimleridir.

Pedodontistler Neler Yaparlar?

Çocuklarda dental fobi denilen diş hekimi korkusunun oluşmamasını sağlarlar.

Çocuklarda ağız ve diş bakımı hakkında hem çocuğu hem de aileyi bilgilendirirler.

Çocuğun çürük risk grubunu belirleyerek kişiye özgü koruyucu programlar düzenlerler.

Süt dişlerinin diş çekimi, çocuk protezi gibi genel tedavisini yaparlar.

Süt ve genç daimi dişlerin kanal tedavisi, dolgu gibi tedavilerini yaparlar.

Çocuğun çene ve diş gelişiminin düzenli ilerlemesinde yardımcı olurlar.

Çocuklarda beslenme alışkanlığını düzenlerler.

Çocuklarda parmak emme, tırnak yeme, kalem ısırma vb. kötü ağız alışkanlıklarının durdurulmasına yönelik tedaviler yaparlar.

Çocuk dental bir travma yaşadıysa bununla ilgili tedaviler ve takipler yaparlar.

Bazı çocuklarda özel ilgi gerektiren diş tedavilerini ameliyathane şartlarında sedasyon ya da genel anestezi altında yaparlar.

Çocuklarda diş çürüğü oluşumunu engellemek için koruyucu uygulamaları işleve koyarlar. Bu uygulamalara örnek olarak Fissür örtücü ve flor uygulamaları örnek verilebilir.

Fissür Örtücü Nedir?

Fissür dilimize İngilizceden gelmiştir. Fissür kelime anlamı olarak çatlak ve yırtılma anlamına gelmektedir. Fissür işlem olarak da akışkan bir dolgu maddesi yardımıyla dişlerin fissürlerinin yani çatlaklarının doldurulmasını sağlayan işlemdir. Bu işlem sayesinde diş sağlığı korunarak çürümelerin engellenmesi sağlanır. Fissür örtücü uygulamaları 6 ayda bir kontrol edilmelidir.

Flor Uygulaması Nedir?

Flor, dişlerin çürümesini önleyen, dişlerin yapısını kuvvetlendiren bir elementtir. Dişlerin ilk sürdüğü zaman diş minesi tam olarak olgunlaşmadığından yeni sürmüş dişler genellikle çürüğe karşı daha dirençsiz ve çürük oluşumuna yatkındırlar. Flor, diş minesini kuvvetlendirerek dişi asit ataklarına karşı korur ve dolayısıyla diş çürüklerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olur.  Profesyonel yüzeyel flor uygulaması sadece diş hekimleri tarafından uygulanabilen koruyucu bir yöntemdir. Bu uygulama 6 ayda bir diş hekimi tarafından uygulanmalıdır.

Koruyucu Uygulamalar Nelerdir?

Çocuklarda süt dişlerini korumak ve oluşabilecek sorunlara karşı önlemler almak öncelikli olsa da bunu başarmak bir hayli zordur. Bu yüzden pedodontistlerin birinci amacı, diş sorunlarının oluşmasını engelleyecek  önlemleri almak ve çocukları çürüksüz bir geleceğe yönlendirmektir. Bu amaçla uygulanan işlemlere Koruyucu Diş Hekimliği Uygulamaları denir. Diş çürüğünü önlemeye yönelik koruyucu flor uygulaması, fissür örtücü vb. uygulamalar yapılmakla beraber çocuğun ve ailesinin ağız-diş sağlığı ve beslenme gibi konularda eğitim görülmesine büyük önem verilmektedir.