Ortodonti Nedir ?
Ortodonti kelimesi, Yunanca’da ortho düzgün ve odons diş kelimelerinden oluşur.
Ortodonti anabilim dalı, dişlerin diş kemikleri (alveolar kretler) üzerinde düzgün bir şekilde yerleşmesi ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen Diş Hekimliğinin bir uzmanlık dalları arasındadır.
Her ne kadar düzgün diş anlamına gelse de, kelime anlamını aşan Ortodonti bölümü, günümüzde sadece dişleri değil, alt ve orta yüz düzensizliklerini de tedavi edilmesidir. Ortodonti dalı, alt ve üst çenenin kafa kaidesine ve birbirlerine göre konumunu ve dişlerin ilişkilerini üç boyutlu olarak incelemektedir.
2000’li yıllarda ortodontide yeni gelişen uygulamalarla; birçok tedavi için artık yaş sınırı ortadan kalkar. Yetişkin hastalar için de tedavi seçenekleri olmakla beraber, estetik yaklaşımlarla hasta memnuniyeti ve konforu ön plana alınarak, ortodontik tedaviler başarıyla gerçekleştirilmiştir.
Uzun süre biberon ve yalancı emzik kullanmış olma, parmak emme, tırnak yeme gibi yapılmaması gereken ve alışkanlık oluşturulmuş durumlar da ortodontik bozukluklara sebebiyet vermekte. Bu alışkanlıklar da mümkün olduğunca erken tedavi edilmiş olmalıdır.Bu alışkanlıkların erken yaşta önlenecek olması, iskeletsel gelişimin tamamlanması açısından önem arz edilmektedir.Dilin yapı anlamında olması gerekenden büyük olması, çekilmiş diş boşluklarının mevcut olması gibi durumlar da dişlerde aralanmaya neden olmaktadır. Dişlerin tutunduğu çene yapısı küçük ve dişler büyük ise; dişler çeneye sığmaz ve çapraşıklık meydana gelmektedir.Yaşanan erken ya da geç süt dişi kayıpları da çapraşık dişlerin oluşmasına neden olabilmektedir. Zamanından önce ağızdan düşen süt dişlerinin yerine, ağızda var olan daimi diş bu boşluğa kaymaktadır. Oradan çıkması gereken dişler ise kendisine yer bulamayacağı için çapraşıklık meydana gelmektedir.
Ortodonti Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
- Metal Braketler (Diş Telleri)
- Şeffaf Plaklar
- Lingual Ortodonti (İçten Takılan Tel)
Metal Braketler :
Diş telleri veya tel tedavisi olarak da bilinen ortodontide en yaygın olarak kullanılan aygıt braket veya metal diş teli de denen sabit ortodontik apareydir. Sıklıkla metal renginde olanlar kullanılır. Dişlerin üzerine yapışan ve braket olarak da adlandırılan tutucu parçalar ve bu parçaların içerisinden geçen ve ark teli olarak da adlandırılan ince diş tellerinden oluşmaktadır. Bu teller dişlere braketler aracılığıyla kuvvetler iletir ve diş hareketleri sağlanmaktadır. Braketleri tellere bağlayan lastik halkalara ligatür denmektedir. Ligatürler şeffaf ya da metalik gri renkli olabildiği gibi çeşitli parlak renklerde de yapılır. Bu sayede günün modasına, veya tuttuğunuz takımın renklerine uygun renkler kullanılır.
Şeffaf Plaklar :
Son yıllarda erişkin kişilerin ortodontik tedaviye taleplerinin artmasını ve bazı kişilerin sabit diş telleri istememesi, takıp çıkartılabilir ve görünmeyen şeffaf plakların ortaya çıkmasına sebep olur. Şeffaf plaklar, alınan diş ölçülerinin üzerinde kişiye özel planlama yapılarak dijital üretilmektedir. Her bir plak 2-3 hafta arasında takılır ve dişler yavaş yavaş düzelmeye başlamaktadır. Bu yöntemin avantajı, plakların hemen hemen hiç görünmemesi ve istendiği zaman çıkartılması demektir. Bu yöntemle tüm bozukluklar düzeltilemese de uygun vakalarda gayet kolay bir şekilde diş düzeltilmesi sağlanır.
Lingual Ortodonti (İçten Takılan Tel) :
Erişkinlerde, diş bozukluğu şeffaf plaklarla düzeltilemeyecek kadar bozuk ise ve daha detaylı tedavi gerektirecek bir durum var ise, lingual ortodontik tedavi uygulanır. Halk arasında içten takılan tel olarak bilinen bu yöntemde kullanılan braketler, dişlerin iç yüzlerine tam uyacak şekilde özel üretilir ve özel yapıştırıcılar ile yapıştırılmaktadır. Bu yöntemin avantajı, hem braketlerin hiç bir şekilde görünmemesi, hem de sabit ortodontik tedavinin tüm avantajlarına sahip olması demektir.
