Agresif Periodontitis Nedir?

Agresif periodontitis, tipik periodontal doku yıkım paterni, artmış hastalık ilerleme hızı; erken başlangıç yaşı; ve herhangi bir sistemik hastalığın bulunmaması ile karakterize yıkıcı bir periodontal hastalık olarak tanımlanmaktadır. Fakat hastalık tanısı anamnez sırasındaki aile hikayesi, klinik ve radyografik değerlendirmelerle birlikte yapılmaktadır. Bu diagnostik yaklaşım geçmiş hastalık hikayesini bir dereceye kadar ölçebilirken, var olan hastalık aktivitesinin tespiti ve ilerideki doku kaybının derecesi ile ilişkili net bir öngörüyü de engelleyebilmektedir. İleride agresif periodontitis patogenezine yönelik çalışmalarla desteklenmiş vaka tanımlamaları başlangıç lezyonlarının erken dönemde tespitini sağlayabilecek tanı testlerinin geliştirilebilmesine olanak sağlarken, hastalık gelişiminde anahtar olabilecek etiyolojik ve hazırlayıcı risk faktörlerinin belirlenmesi agresif periodontitiste önemli doku kayıplarını engelleyerek bu hastaların yaşam kalitelerini önemli ölçüde arttırabilecektir. Bu derlemede agresif periodontitis sınıflaması, klinik tanı yöntemleri ve kriterleri tarihsel bir süreçte ele alınırken, geçmiş ve günümüz sınıflamasının limitasyonları ve geleceğe yönelik yaklaşımlar olarak özetlenmiştir.

 

Agresif Periodontitis Neden Olur?

Diyabet gibi bazi sistemik hastalıklar ve bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar, stres ve sigara gibi faktörler kronik periodontitisin şiddetini ve tedaviye verdiği yanıtı etkiler. Daha az sıklıkla fakat daha şiddetli şekilde ve genç bireyleri etkileyen periodontitis tipidir. Bu durum kalıtsal da olabilmektedir.

Agresif Periodontitis Nasıl Tedavi Edilir?

Agresif periodontitisin tedavisinde eskiden diş çekimi veya dişlerin köklerinden birinin çekimi yapılırken, günümüzde antibiyotik kullanımı ile birlikte diş kök yüzeylerinin temizlenme işlemi yapılabilmekte ve bu sayede dişler eski sağlıklı görünümlerine kavuşturulabilmektedir.

Başlangıç tedavisi olarak adlandırılan bu ilk aşamada diş eti altındaki ve diş yüzeylerindeki tüm diş taşları, iltihaplanmış diş kök yüzeyleri temizlenip düzgünleştirilir. Varsa taşkın dolgular değiştirilmeli, çürük dişler kesinlikle tedavi edilmelidir. Bu başlangıç tedavisi sonucunda, diş eti kanamaları çok azalır, diş eti kıvam ve renk olarak normal kriterlere yaklaşır. Eğer diş eti hastalığı başlangıç dönemindeyken tedavi edilmezse, kısa zaman içerisinde diş köklerinin çevresindeki kemik dokusu kaybedilmeye başlar. Belli bir miktardan fazla kemik kaybı olduğunda, dişler bulundukları konumdan hareket ederek yer değiştirmeye ve sallanmaya başlar. Bunun sonucunda ise maalesef dişlerin kaybı kaçınılmaz olur.

Bu hastalıkta yitirilen alveol kemiğini geri kazanmak için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Yöntemlerin temelinde kaybedilen kemiği geri kazanmak olduğundan kemiğin yitirildiği defekt bölgesine, hastanın başka bir sağlıklı ağız içi bölgesinden alınan kendi kemiği veya kemik bankalarından elde edilen (kemik grefti) steril insan kemikleri veya sentetik kemik minerallerini taklit eden malzemeler uygulanarak kayıp kemik miktarı kazanılmaya çalışılır.

Agresif periodontitis, toplumda %0.1 -2 oranında görülse de erken dönemde teşhis edilmedikleri takdirde, etkiledikleri bireyleri genç yaşta yoğun bir tedavi ihtiyacı ile karşı karşıya bırakmakta ve bazen yapılan tedavi sırasında diş kayıpları ile protez gereksinimine neden olmaktadır.

Periodontitis’de hasta şikayetleri ve hastalığın belirtileri:

• Şişkin diş etleri
• Parlak kırmızı veya morumsu dişetleri
• Dokununca kanayan hassas dişetleri
• Dişeti çekilmesi ve buna bağlı daha uzun görünen dişler
• Dişler arası mesafenin açılması
• Dişlerin arasından ve dişeti altından çıkan irin
• Kötü ağız kokusu
• Ağızda kötü tat hissi
• Sallanan dişler
• Çiğneme esnasında dişlerinizin birbiri ile uyumsuzluk hissi

Risk Faktörleri:

• Periodontitis’in gelişmesi olasılığını arttıran risk faktörleri:
• Gingivitis
• Kalıtım (Agresif formunda)
• Kötü ağız bakımı
• Tütün kullanımı
• Diyabet
• Yaş
• Lösemi, AIDS gibi bağışıklık sistemi hastalıkları
• Yetersiz beslenme
• Hormonal değişim durumları (hamilelik, tiroid vb.)
• Uyumsuz restorasyonlar
• Sosyo-ekonomik durum

Kronik Periodontitis Ne Demek?

Kronik periodontitis, periodontitisin en sık görülen türü olup  diş destek dokularının, birleşim epitelinin, alveoler kemiğin yavaş ilerleyen yıkımı, cep oluşumu veya diş eti çekilmesi ile sonuçlanan formudur. Kronik Periodontitis vakalarının çoğunluğu sadece diş yüzeyi temizliği ve kök düzleştirmesi ile tedavi edilebilmektedir. Bazı çalışmalarda kronik periodontitis hastalarının bir kısmının klasik periodontal tedaviye uygun cevap vermediği bildirilmiştir. Bu hastalarda istenmeyen klinik durum, eksik kök yüzeyi düzleştirmesi, uygun olmayan plak kontrolü, sistemik rahatsızlıklar, immün sistem yetersizliği, hatalı restorasyonlar, okluzyon bozuklukları, endo-perio lezyonları, sigara, tütün ürünleri ve benzer etkenler ve idiopatik faktörlerin önüne geçilememesi olası sebeplerdendir.Klasik mekanik tedaviler, bakteriler için rezervuar görevi gören dentin kanallarından, konkavitelerden, yumuşak dokuya invaze halde bulunan bakterilerden elimine etmekte yetersiz kalabilmektedir. Periodontal antibiyotik terapisi mekanik tedaviyi daha etkin kılmak ve konak savunmasını daha etkin hale getirmeyi amaçlamaktadır.